Skills booster: Tackel je tentamen
De tentamens zijn uitgedeeld. Je hebt je pen in de aanslag of zit achter je laptop klaar om het tentamen te openen. Met de nodige adrenaline in je lijf, misschien gecombineerd met slaapgebrek, wil je van start gaan. Om het hoofd koel te houden tijdens het maken van je tentamen, komen de volgende inzichten je ongetwijfeld van pas.
Werk in rondes
In onderstaande video 'Tackel je tentamen' ontdek je hoe je gestructureerd je tentamen kunt maken, door eerst je tentamen te scannen en vervolgens in rondes te werken. Op deze manier voorkom je dat je in tijdsnood komt!
Decodeer de vragen
Docenten bedenken tentamenvragen die aansluiten bij de leerdoelen van een cursus. Om een goed beeld te krijgen van het niveau waarop je de cursusinhoud beheerst, worden er daarom verschillende typen vragen ontworpen. Als je weet met wat voor vraagtype je te maken hebt, is het makkelijker om je antwoordstrategie te bepalen. Er zijn doorgaans drie categorieën vragen te onderscheiden:
Type I: Groene vragen
Groene vragen zijn vragen die je, als je hebt opgelet tijdens de colleges, zonder al teveel nadenken kunt beantwoorden. Het zijn rechttoe rechtaan vragen, waarmee parate kennis wordt getoetst. Denk bijvoorbeeld aan feitjes en soms bijbehorende details die aan de orde zijn gekomen in de cursus. Je weet het antwoord, of je weet het niet.
Voorbereiding
Je kunt je op dit soort vragen voorbereiden door concepten en definities te oefenen met flashcards of door jezelf of je studiegenoot te overhoren.
Tijdens het tentamen
Blijf niet te lang hangen bij een ‘groene’ vraag als je niet op het antwoord kunt komen. Omcirkel deze en ga door naar de volgende vraag. Als je je goed hebt voorbereid op het tentamen, schiet het antwoord je vaak later alsnog te binnen.
Type II: Oranje vragen
De oranje vragen zijn net wat lastiger en vereisen meer denkwerk dan de ‘groene’ vragen. Vaak zijn het inzichtsvragen, waarbij je verbanden moet leggen, verschillen of juist overeenkomsten moet benoemen of iets in je eigen woorden moet uitleggen. Het draait hier om een combinatie van kennis (concepten) en inzicht (verbanden). Belangrijk is dat je bij open vragen niet alleen een beschrijving geeft, maar ook relevante concepten benoemt in je antwoord.
Voorbereiding
Je kunt je op dit soort vragen voorbereiden door enerzijds kennis te ‘stampen’ volgens de bij ‘groen’ beschreven methoden. Daarnaast moet je je realiseren dat je verschillende concepten, formules of ideeën moet combineren om tot een onderbouwd antwoord op een vraag te komen. Schematiseren is een goede manier om echt boven de inhoud te staan. Daarnaast helpt het om plaatjes, formules en stroomschema’s te bestuderen en aan jezelf uit te leggen. Ook kun je jezelf vragen stellen over de stappen, oorzaken, gevolgen, samenhang, overeenkomsten en verschillen.
Tijdens het tentamen
Neem wat langer de tijd om over een oranje vraag na te denken, maar blijf niet te lang bij de vraag hangen. Neem een deel van de vraag over in je antwoord en noteer relevante concepten in de kantlijn, zodat je alvast ingrediënten verzamelt waar je later een antwoord mee kunt maken.
Type III: Rode vragen
Rode vragen zijn next level vragen, waarbij wordt je geacht om je kennis toe te passen op nieuwe, onbekende vraagstukken, iets te analyseren of ergens een standpunt over in te nemen. Het is geen kwestie van kennis reproduceren. Nee, voor dit soort vragen moet je kennis en inzicht bundelen om op basis daarvan tot een nieuw betekenisvol antwoord te komen. Er wordt een aanspraak gedaan op je ‘critical thinking skills'.
Voorbereiding
Je kunt je op dit soort vragen voorbereiden door concept maps en argumentatieschema’s te maken en door de verschillende ideeën en onderwerpen van de cursus aan elkaar te relateren. Vaak zijn de opdrachten en discussies tijdens de werkcolleges een aardige graadmeter van wat je op de toets kunt verwachten. Actieve deelname aan je werkcolleges helpt je om goed te kunnen presteren op de toets.
Tijdens het tentamen
Een dergelijke vraag kan je van je stuk brengen. Dit stond immers niet in het boek en is ook niet zo behandeld tijdens de colleges. Realiseer je dat je het antwoord op deze vraag dan ook nog niet kunt weten. Je moet zelf een antwoord bedenken en relevante informatie die tijdens de cursus is behandeld hier aan kunnen koppelen. Vaak is er geen eenduidig goed of fout bij dit soort vragen, maar draait het om de argumentatie en de manier waarop uit je antwoord blijkt dat je boven de inhoud van de cursus staat.
Meer tips
Op zoek naar meer schrijf- en studeertechnieken die je direct kunt toepassen? Bekijk het overzicht van alle tips en kennisclips.
Bronnen/referenties
Stringer, W. (2012). Strategies to Fight Exam Stress and Achieve Success. ACA CTA ICSA Ventus Publishing ATS.
Taffy E. Raphael, Teaching Question Answer Relationships, Revisited, The Reading Teacher, Vol. 39, No. 6 (Feb., 1986), pp. 516-522.
Ellis, D. (1998). Becoming a Master Student. Houghton Mifflin: Boston
De Skills Boosters worden aangeboden door: Onderwijsadvies & Training, het Skills Lab en het Nationaal Programma Onderwijs.