Frans Pennings, jurist én neerlandicus over samenwerken met UUCEPP
Het samenspel tussen aanbestedingsrecht en sociaal recht. Hoe kan je een theorie op een maatschappelijk terrein ontwikkelen?
In UUCePP verband wordt er ook multi- en interdisciplinair samengewerkt met collega's die hun expertise op een ander terrein hebben. In deze nieuwe reeks interviewen Elisabetta Manunza en Fredo Schotanus de collega’s waarmee samen gewerkt wordt om het verband te bespreken tussen hun vakgebied en het onze.
'Wie' en 'wat' ben jij?
"Ik ben Frans Pennings, hoogleraar sociaal recht aan de Universiteit Utrecht. Ik ben gepromoveerd aan deze universiteit in 1990 op een proefschrift over werkloosheids- en werkgelegenheidsregelingen in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Nederland. Nadien heb ik zo’n 20 jaar aan de Universiteit van Tilburg gewerkt, en vanaf 2002 deeltijd aan de UU, en vanaf 2008 een volledige leerstoel. Ik ben gasthoogleraar in Gotenburg, maar vanwege onder andere het coronavirus is het alweer een tijdje geleden dat ik daar geweest ben. Ik heb op verschillende manieren met prof. Elisabetta Manunza samengewerkt: afdelingsvoorzitter, onderwijsdirecteur, mede-auteur, mede-onderhandelaar en medepromotor, dus ik ken haar door en door."
Waar werk je normaliter aan? Aan wat voor soort onderzoek?
"Mijn vakgebied is heel breed, denk maar aan cao’s, medezeggenschap, ontslagrecht, sociale zekerheid, bijstand, EU-invloed, migrerende werknemers. Ofschoon ik niet alles kan doen, moet ik als leidinggevende behoorlijk allround zijn. Een paar grote projecten betreffen een handboek over Europees arbeidsrecht en een handboek over Europees sociale zekerheidsrecht. Het mooie daarin is dat met ontwikkeling van sociale normen op Europees niveau het nationale recht zich verder ontwikkelt. Europees recht heeft veel bijgedragen aan de ontwikkeling van Nederlandse normen op het terrein van gelijke behandeling (mannen/vrouwen, maar ook leeftijd en nationaliteit). Inzicht in hoe die nationale normen hierdoor beïnvloed worden is nuttig om die normen volledig effect te geven."
Wat is je relatie tot het onderzoek van UUCePP en waarom ben je daarmee verbonden? Wat is je rol en welke verbinding is er inhoudelijk?
"Mijn rol is beperkt tot medepromotor van het onderzoek van UUCePP-onderzoeker Tom Huisjes, over de mogelijkheid om sociaal beleid te integreren in aanbestedingen door gemeenten. Ik breng dan vooral de expertise in over het relevante sociale beleid. In mijn eigen publicaties schrijf ik inmiddels ook over aanbestedingsnormen en de relatie tussen die normen en sociaal beleid. Ik vind het aardig om te zien dat bij aanbestedingsrecht zo duidelijk een strijd is tussen de rekkelijken en de preciezen over de ruimte die er is voor social return."
Waar kom je elke ochtend voor uit bed? En is dat anders wegens de COVID-19 crisis?
"Voor een lekker ontbijt. Dat was voor het coronavirus ook zo. Het verschil is wel dat daarna de dag op grotendeels dezelfde wijze verloopt als de dag ervoor.
Ik ga dan lekker aan de slag met college geven, onderzoek doen, begeleiden van studenten en promovendi en prijs de wijze waarop internet zich ontwikkeld heeft."
Is er toch iets dat jij in deze veranderende omstandigheden waardeert?
"Strikt genomen is er een heel ander beleid gekomen voor sociale zekerheid. Veel aandacht voor de wankele positie van veel zelfstandigen en de vraag of deze zo moet blijven. Royale steun om banen te behouden. Snelle interventies. De vraag is wat hiervan blijft als de steun wordt afgebouwd."
Na de crisis moeten we terug naar ons oude leven of juist niet?
"Ik denk niet dat alles anders zal zijn. Daarvoor vinden we het te prettig om elkaar weer te zien en zelfs de stoute dingen te doen, zoals vliegen. Wel zal goed nagedacht worden over wat wel nog nuttig is om te behouden, zoals de efficiënte manier om scripties te bespreken via Teams. Daarnaast zal er ook de vraag zijn om, nu gebleken is dat er onbeperkt geld is als het echt nodig is, we ook zo’n inzet kunnen plegen bij andere immense problemen, zoals het klimaat en de maatschappelijke ongelijkheid."
Welke docent ben je niet vergeten gedurende je hele studie curriculum en waarom?
"Toon Peters. Hij maakte een omslag van een gewone ambtenaar naar een zeer geëngageerd wetenschapper, die ook maatschappelijk veel invloed heeft gehad."
Noem het boek/ de denker dat het meest indruk op je heeft gemaakt, je heeft gevormd, je nog 100 keer zou willen lezen en waarom?
"Noam Chomsky. Van hem leerde ik hoe je een theorie kunt ontwikkelen op een maatschappelijk terrein, zoals taal (mijn eerste studie was Nederlands). Die benadering kent ook beperkingen, maar daarmee is het des te nuttiger om er kennis van te nemen, zeker als je nadenkt over hoe het recht wetenschappelijk benaderd kan worden. (NB Chomsky als politicus is weer een heel ander verhaal)."