Corruptiebestrijding en bevordering van de democratische rechtsstaat
Aanbestedingsrecht wordt gezien als een belangrijk instrument voor de inrichting van een rechtvaardige samenleving. De principes die aan dit rechtsgebied ten grondslag liggen, namelijk objectiviteit, gelijkheid, transparantie en het vereiste van proportionaliteit van overheidshandelen en besluitvorming, zijn immers in algemene zin fundamenten van de democratische rechtsstaat. Gedurende de afgelopen dertig jaar is naleving van het aanbestedingsrecht door invloedrijke gouvernementele en non-gouvernementele organisaties, zoals de Europese Unie en Transparency International, gehanteerd als belangrijke corruptie-indicator (zie Transparency International 2019; European Parliament 2016; EU Commission 2014).
Willekeur en corruptie bij overheidsaanbestedingen creëren aanzienlijke potentiële inbreuken op een rechtvaardige, duurzame en open samenleving. Het bestrijden van corruptie, in het bijzonder bij overheidsaanbestedingen, staat daarom hoog op de agenda’s van overheden over de hele wereld. Ook in Nederland is ruimte voor verbetering; een EU anti-corruptierapport uit 2014 laat zien dat 64% van de Nederlandse respondenten gelooft dat er wijdverspreide corruptie is bij aanbestedende overheidsdiensten. Het Nederlandse percentage ligt daarmee aanzienlijk hoger dan andere landen zoals Griekenland en Italië (beide 55%). Recente data uit 2019 laat weliswaar een verbetering zien, maar daarmee is de zorg niet weggenomen.
Sub-onderwerpen en specifieke projecten
- Preventieve maatregelen: stimuleren van ‘integer’ gedrag
- Repressieve maatregelen: methoden om corruptie te bestrijden in verschillende fases van een aanbesteding