Ruim 24 miljoen van NWA voor Utrechtse onderzoeksprojecten

Vijf Utrechtse projecten krijgen financiering van de zogeheten Nationale Wetenschapsagenda: Onderzoek op Routes door Consortia (NWA-ORC). In totaal gaat het om zo'n 24,8 miljoen euro voor de consortia die door de Universiteit Utrecht geleid worden. Daarnaast is de Universiteit Utrecht in vijf andere gehonoreerde consortia betrokken als academische partner.  

De NWA-ORC-financiering beloont in totaal 21 onderzoeksconsortia met 93 miljoen euro. Een deel van dit bedrag is medegefincacierd door de (internationale) consortiapartners. Bijzonder aan deze financiering is dat het gebruikt wordt voor samenwerkingen tussen kennisinstellingen en maatschappelijke partners – om samen urgente vraagstukken te onderzoeken. De toegekende bedragen die hieronder worden weergegeven, zijn exclusief het bedrag dat de consortiapartners bijdragen. Het daadwerkelijke toegekende bedrag kan dus hoger zijn.

Door juist over de muren van de universiteit te kijken, kunnen we grote maatschappelijke vraagstukken aanpakken.

Henk Kummeling, Rector Magnificus van de Universiteit Utrecht, is zeer te spreken over de prestatie van Utrechtse onderzoekers en consortia. “Wij geloven dat onderzoek sterker wordt als je het samen doet. Want alleen door ook over de muren van de universiteit te kijken, kunnen we grote maatschappelijke vraagstukken aanpakken. Binnen de Universiteit Utrecht zijn wij hier al langer mee bezig, bijvoorbeeld met onze hubs waarin wetenschappers samenwerken met maatschappelijke partners. We zijn erg blij dat NWO ook nadrukkelijk in die richting beweegt. Met deze beurzen kunnen we samenwerkingen, zowel binnen als buiten de universiteit, nog verder stimuleren.”

De gehonoreerde consortia

Multilingual voices in STEM education

Er moet breed samengewerkt worden: we hebben de hele kennisketen nodig. Dus binnen ons consortium zijn er, naast universiteiten en hogescholen, bijvoorbeeld ook schoolbesturen, diverse musea en ouderorganisaties aangesloten.

Nederland is een divers en meertalig land, maar met de meertaligheid van kinderen met een migratieachtergrond wordt niet veel gedaan. In dit consortium gaan de onderzoekers kijken naar de verschillende contexten waarbinnen kinderen leren: op school, thuis, maar ook in musea. Taal kan in een museum kennisoverdracht in de weg staan, zeker als een kind de Nederlandse taal nog niet volledig machtig is. De onderzoekers willen meertalige strategieën ontwikkelen voor het leren van rekenen én wetenschap en techniek. Deze strategieën helpen ouders, leerkrachten en wetenschapsmusea om participatie van meertalige kinderen te bevorderen. Hierdoor presteren kinderen beter en ervaren zij meer inclusie. Toegekend bedrag: 1,6 miljoen. 

Red de tijger! Red de graslanden! Bespaar het water!

Het is een eer om een project als dit in het NWA programma gefinancierd te krijgen. Het NWA programma kwam bottom-up vanuit de Nederlandse bevolking tot stand en ik twijfel er niet aan dat de Nederlandse bevolking dit een hartstikke mooi, fascinerend en nuttig project vindt!

De tijger is ernstig bedreigd. Aan de voet van de Himalaya dreigen de graslanden, waar de prooidieren vooral rondlopen, ook te verdwijnen door ingrepen in het watersysteem. Dit project stelt de dynamiek van de graslanden vast en levert middels co-creatie richtlijnen voor duurzaam beheer van het watersysteem en het landschap. Toegekend bedrag: 2,7 miljoen euro. 

Virtual Human Platform voor veiligheidsbeoordeling

De drijvende kracht achter dit project is de grote hoeveelheid stakeholders die vanuit verschillende disciplines samenwerken aan een proefdiervrije veiligheidsbeoordeling. Daar ben ik ontzettend trots op.

Denk aan een wereld waarin we de veiligheid van chemische stoffen voor onze gezondheid nauwkeurig kunnen testen zonder gebruik te maken van proefdieren. Een wereld waarin we uitsluitend op basis van de menselijke fysiologie en biologie konden testen of deze producten veilig zijn, ook voor kwetsbare groepen als baby’s, ouderen of zieken. De onderzoekers gaan in dit consortium een Virtual Human Platform ontwikkelen, om de veiligheid van chemische producten en geneesmiddelen te beoordelen zonder gebruik van proefdieren. Door innovaties in datawetenschappen, menselijke weefselkweekmodellen en transitiemanagement te integreren, brengen de onderzoekers de transitie naar proefdiervrije veiligheidsbeoordeling in een stroomversnelling. Toegekend bedrag: 9,9 miljoen euro. 

Op zoek naar de limes: de Romeinen in Nederland

Hoe gaaf is het dat we onderzoek gaan doen naar een toekomstige werelderfgoed site! En dat we aan de wieg zullen staan van de ontwikkeling van nieuwe technieken die ons uiteindelijk een inzicht zullen geven in migratie en ziektes in de oudheid. Dat is de kern van de NWA: verschillende disciplines en het publiek die samenwerken.

Hoe werken grenzen? En hoe bepalen grenzen het leven van mensen die in een grenszone wonen? Dat gaat een consortium onder leiding van dr. Saskia Stevens onderzoeken. Hierbij kijken ze naar de bekendste en wellicht oudste grens in de geschiedenis: de limes, de grens van de Romeinse Rijk die dwars door Nederland liep. Dankzij deze grote subsidie kan het team van oudhistoricus en archeoloog Saskia Stevens de Romeinse grens in een nieuw perspectief plaatsen.

Uniek in dit project is de integratie van inzichten uit de geesteswetenschappen, de exacte wetenschappen en de archeologie. Zo kunnen de wetenschappers met technieken uit de exacte wetenschappen onderzoeken hoe deze grens in de oudheid werkte. Ook het publiek zal een belangrijke rol spelen, zowel bij het opsporen van vondsten als bij de outreach: er zijn bijvoorbeeld plannen voor een documentaire televisieserie en er komt een nationale tentoonstelling. Naast Stevens, zijn Utrechtse onderzoekers Jaap Verheul, Gertjan Plets en Koen Ottenheym ook betrokken bij dit consortium.Toegekend bedrag: 4,1 miljoen euro. 

Het Nederlandse Zwarte Gaten Consortium

Voor de Universiteit Utrecht is dit een bijzonder mooi project waar we onderzoek, technologie en maatschappelijk belang in combineren. Ik verheug me er enorm op om dit project te mogen leiden.

Met dit voorstel gaan we een nieuw interdisciplinair consortium oprichten dat de raadselen van zwarte gaten en de mysteries van het heelal verder gaat ontrafelen. Sterrenkundigen en natuurkundigen gaan de handen in mekaar slaan om nieuwe ontdekkingen te doen, geologen gaan grondwerk doen voor de mogelijk bouw van de Einstein Telescoop, en samen met de hogescholen we gaan nieuw onderwijsmateriaal maken om jonge mensen te interesseren voor wetenschap. Al onze kennis wordt later tentoongesteld in twee musea. Toegekend bedrag: 4,9 miljoen euro.