Diergeneeskunde

Toonaangevend kennisplatform op kruispunt van disciplines en uitdagingen

De faculteit Diergeneeskunde is met haar kennis en kunde het veterinaire kenniscentrum van Nederland. Het is de enige instelling in Nederland die studenten opleidt tot dierenarts en vanuit een uniek veterinair perspectief een bijdrage levert aan Life Sciences vraagstukken op de campus en in de samenleving. Onze belangrijkste missie is het verwerven en overdragen van veterinaire kennis en kunde aansluitend op maatschappelijke uitdagingen. Wij bouwen bruggen tussen wetenschap en maatschappij en leveren specialistische zorg in ons academisch dierenziekenhuis. Wij streven naar multidisciplinaire samenwerking met onze partners binnen de Universiteit Utrecht, nationaal en internationaal. Onze ambitie is knowing animals to meet tomorrow’s health challenges today. De gezondheidsuitdagingen benaderen we vanuit een One Health gedachte die haar oorsprong vindt in het besef dat gezondheid en welzijn van mensen, dieren en hun omgeving nauw verweven zijn en in samenhang moeten worden bestudeerd.

Onze belangrijkste missie is het verwerven en overdragen van veterinaire kennis en kunde aansluitend op maatschappelijke uitdagingen.

Dit strategisch plan bouwt voort op de koers die werd ingeslagen met het strategisch plan 2017-2020. Verschillende programma’s zijn de afgelopen periode geïnitieerd zoals Vet 2020 (leiderschap en cultuur), LEAD (organisatiestructuur) en A4A (positionering klinieken). De komende periode werken we aan de verankering van deze programma’s en brengen verdere focus aan in lijn met de universitaire ambities.

Met ons One Health onderzoek dragen we bij aan de door de Verenigde Naties omschreven duurzame ontwikkelingsdoelen. De bestrijding van menselijke ziekten met dierlijke oorsprong, zoals COVID-19, influenza, Q-koorts en de rol die onze leefomgeving hierin speelt, illustreren het belang van One Health en sluiten ook goed aan bij de andere duurzaamheidsdoelen, zoals het beperken van klimaatverandering, het omschakelen naar duurzame, diervriendelijker en circulaire landbouw, het bevorderen van duurzame voedselzekerheid en voedselveiligheid en het terugdringen van antibioticaresistentie. Het draait hierbij om onderzoek, onderwijs en klinische zorg op de thema’s emerging infections, antibioticaresistentie, duurzame landbouw en gezonde wildlife & ecosystemen, maar ook om One Medicine en Veterinary Biomedicine.

De faculteit Diergeneeskunde heeft zich ontwikkeld tot een veterinair kennisplatform op een kruispunt van wetenschapsdisciplines en maatschappelijke uitdagingen. De faculteit wil die platform- en netwerkfunctie de komende jaren verder versterken en uitbouwen, zowel regionaal, nationaal als internationaal en zoekt daartoe actief de verbinding met maatschappelijke stakeholders, onder wie haar alumni, de veterinaire en humane (zorg)sector, bedrijven, politici, beleidsmakers en particuliere (belangen)organisaties en het brede publiek.

Een open, veerkrachtige en innovatieve gemeenschap

De faculteit Diergeneeskunde wil inspelen op de talenten van studenten, medewerkers en alumni en hen een uitdagende, inspirerende omgeving bieden waarin hun ontwikkeling duurzaam wordt ondersteund. Naast een aantrekkelijke fysieke omgeving en innovatieve technische infrastructuur, is daarbij ook een sociale cultuur belangrijk, gericht op open communicatie, samenwerking, begeleiding, levenslang leren en modern leiderschap.

Een nieuwe thuisbasis en impulsen voor duurzame innovatie

De komende jaren investeert de Universiteit Utrecht in het vervangen van verouderde gebouwen door één nieuw hoofdgebouw van de faculteit.

Actielijnen:

  • Wij nemen de ervaringen rond COVID-19 mee in nieuwe initiatieven rond (parttime) thuiswerken en afstandsonderwijs, de inrichting van het nieuwe hoofdgebouw en investeringen op het gebied van veilige en gebruiksvriendelijke informatietechnologie en gezonde arbeidsomstandigheden.
  • De nieuwbouw van onze landbouwhuisdierenfaciliteit wordt verbonden met het bedrijf De Tolakker en krijgt een focus op duurzaamheid, innovatie en verbinding met publiek en samenleving. Voor onze biologische runderen en het pluimvee realiseren wij vooruitstrevende faciliteiten waarmee wij internationaal vooraanstaand en uniek zijn. Tegelijkertijd verminderen we het aantal (proef)dieren door vernieuwing in onderwijs en onderzoek en samenwerking met externe partijen.
  • Wij gaan in het nieuwe faculteitsgebouw faciliteiten inrichten die optimaal ruimte bieden aan het innoveren en toekomstbestendig maken van diergeneeskundig onderwijs en onderzoek. Het nieuwe hoofdgebouw én de nieuwe Tolakker worden gebruikt om onze onderwijscultuur, waar naast kennisoverdracht socialisatie en professionele ontwikkeling essentieel zijn, nog beter te faciliteren en te stimuleren.
  • Wij gaan een CO₂-reductieplan uitwerken om de ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te maken, onder meer door bij de nieuwbouw hoge duurzaamheidsprincipes te hanteren. We gaan ook medewerkers helpen energiebewust te handelen en we bevorderen het efficiënt gebruik van faciliteiten.
  • Net als in de humane zorg worden ook in veterinair biomedisch onderzoek en zorg steeds meer grote hoeveelheden gegevens vastgelegd op verschillende plekken. Het ontsluiten van deze gegevens versnelt onderzoek en innovatie waardoor sneller preventie en zorgvernieuwingen gerealiseerd kunnen worden. Wij zetten in de toekomst in op het toegankelijk maken van alle relevante gegevens voor onderzoekers, (dieren)artsen en bedrijfsleven, op een manier die veilig en verantwoord is (FAIRness of data).
Berend-Jan Bosch en zijn collega’s bij Virologie doen al jaren onderzoek naar coronavirussen. In mei 2020 hadden zij een doorbraak. ‘Het lag nog in de vriezer op de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht’, vertelde Bosch in Nieuwsuur.

Een open werkklimaat gericht op groei en ontwikkeling

De faculteit Diergeneeskunde kent een hechte studentengemeenschap. Aandacht voor socialisatie, weerbaarheid, welzijn en persoonlijke ontwikkeling is integraal onderdeel van het curriculum.

    Aandacht voor socialisatie, weerbaarheid, welzijn en persoonlijke ontwikkeling is integraal onderdeel van het curriculum.

    In 2015 lanceerde de faculteit een nog steeds lopend meerjarig programma (VET2020 en later LEAD en Leiderschap) met als filosofie en doel een nauwere betrokkenheid van medewerkers bij andere onderdelen van de organisatie en bij de faculteit als geheel. Op de agenda staan onder meer beleid om jonge medewerkers snel ontwikkelkansen te bieden, scholing voor medewerkers te stimuleren en leiderschap te bevorderen met oog voor het welzijn en de werkdruk van alle medewerkers en studenten. Een evenwichtige bedrijfsvoering maakt het ook in de toekomst mogelijk om te investeren in vernieuwing.

    Actielijnen:

    • Wij gaan een vast percentage van onze omzet reserveren voor scholing van onze medewerkers.
    • Wij gaan docenten beter faciliteren bij onderlinge kennisuitwisseling en interactie.
    • Tijdelijke detachering en uitwisseling van medewerkers zal worden gestimuleerd. Wij besteden gerichte aandacht aan loopbaanbegeleiding voor medewerkers.
    • Er komt gerichte aandacht voor het thema werkdruk. Dat vraagt om maatwerk in een dialoog tussen leidinggevenden en medewerkers en tussen docenten en studenten.
    • In 2021 stellen wij een plan van aanpak op met concrete maatregelen om gelijkwaardigheid, diversiteit en inclusie onder studenten en medewerkers te versterken.

    Onderwijs voor een betere toekomst

    De faculteit Diergeneeskunde leidt studenten op tot dierenartsen die met een specifiek kennisprofiel en professionele attitude bijdragen aan de gezondheid van mens, dier en omgeving. Deze academicus vindt zijn weg door de goede startkwalificatie als dierenarts (DVM), via werkervaring en na- en bijscholing, en ontwikkelt zich tot professional in een breed palet van werkplekken, variërend van practicus tot clinical director, onderzoeker, adviseur, inspecteur of beleidsambtenaar. Daarnaast dragen wij bij aan onderwijs binnen de Life Sciences thema’s op de campus, bijvoorbeeld met de master One Health.

    Breed opgeleide alumni vergroten met hun inzet de impact van diergeneeskunde op duurzame ontwikkelingsdoelen, op regionale, nationale en wereldwijde schaal. Een grotere diversiteit aan studenten, ook van andere opleidingen, zal deze brede inzetbaarheid van alumni bevorderen. Daarom zet de faculteit Diergeneeskunde haar deuren open voor zij-instroom vanuit de opleiding Animal Sciences uit Wageningen en ontwikkelt ze in samenwerking met de faculteiten Geneeskunde en Bèta de bacheloropleiding Zorg, gezondheid en samenleving. De faculteit laat de buitenwereld binnen en stimuleert studenten de blik naar buiten te richten ter voorbereiding op de latere beroepsuitoefening.

    Actielijnen

    • In zowel de bachelor- als de masteropleiding versterken wij de samenwerking en synergie met andere disciplines en werkvelden, bijvoorbeeld met docenten en studenten van buiten de faculteit. Multidisciplinariteit in onderwijs door meer samen te werken met andere faculteiten binnen en buiten de Universiteit Utrecht is hier een aandachtspunt.
    • Wij gaan onze masteropleiding Diergeneeskunde op termijn openstellen voor andere bachelors te beginnen in 2021 met de opleiding Animal Sciences van Wageningen University & Research.
    • Vanaf 2022 zal een vernieuwde masteropleiding de studenten meer mogelijkheden tot eigen profilering bieden, terwijl indeling van het onderwijs voor de docenten eenvoudiger en efficiënter zal zijn.
    De faculteit bereidt studenten voor op een leven lang leren.

    Een leven lang leren

    De faculteit bereidt studenten voor op een leven lang leren: de opleiding begint op dag één van de bachelor maar zal voortduren tot aan het pensioen. Vanaf het begin stimuleren wij studenten daarom zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de richting en de invulling van hun ontwikkeling. Ook breiden wij ons aanbod postacademisch onderwijs uit, deels in samenwerking met externe partijen en geven dit vorm op basis van de ontwikkelingen en ontwikkelvragen in het werkveld.

    Een betrokken docentencommunity en een hechte studentencommunity, niet in het minst vanwege een bloeiend, divers en inclusief studieverenigingsleven, betrekken de student maximaal bij het richting geven van de eigen studie. Socialisatie en professionele ontwikkeling, naast kennisoverdracht essentiële onderdelen van de academische vorming, worden op deze manier goed geïntegreerd in de opleiding.

    Actielijnen:

    • Wij zorgen voor verbinding van het onderwijs met de maatschappij, onder andere door het ontwikkelen van community engaged learning; bijvoorbeeld door het opzetten van een studentenkliniek.
    • Wij betrekken naast zusterfaculteiten ook partijen uit het werkveld bij het vormgeven van academisch en postacademisch onderwijs, en versterken zo de continue uitwisseling van (nieuwe) kennis tussen de faculteit en alumni.

    Een innoverende onderwijscultuur

    Innovatie en digitalisering van het onderwijs bieden vele voordelen voor de toekomst van ons onderwijs. Wij zetten digitaal onderwijs in voor betere kennisoverdracht en slimmer toetsen, uiteraard gebaseerd op solide onderwijskundige principes. Innovaties zoals Skills Labs, virtual reality in het anatomie-onderwijs, gebruik van plastinaten, digitale microscopie en virtueel multidisciplinair overleg maken beter en moderner onderwijs mogelijk. En bieden daarnaast mogelijkheden om het gebruik van proef- en onderwijsdieren, juíst aan de faculteit Diergeneeskunde, verder te reduceren. Innovatie en digitalisering bieden ook kansen wat betreft efficiëntie en daarmee verlaging van de werkdruk in het onderwijs.

    Actielijnen:

    • Wij gaan digitalisering en onderwijsinnovatie verder vormgeven. De recente ervaringen met digitaal afstandsonderwijs worden hierbij meegenomen.
    Innovatie en digitalisering van het onderwijs bieden vele voordelen voor de toekomst van ons onderwijs.

    Ruim baan voor internationalisering

    Ook voor de diergeneeskunde is the global village het werkveld. Meer diversiteit van studenten en medewerkers zal zowel studenten als de faculteit beter aansluiten op wereldwijde netwerken en loopbaanopties.

    De faculteit participeert in internationale netwerken van diergeneeskunde opleidingen, bevordert kennisuitwisseling tussen docenten en internationale uitwisseling van studenten. Deze en andere vormen van internationalisering blijven speerpunten van de faculteit.

    Actielijnen:

    • We gaan het gemakkelijker maken voor studenten van zusterfaculteiten in het buitenland om onderwijsdelen in Utrecht te volgen. Omgekeerd willen we eigen studenten meer mogelijkheden bieden internationale ervaring op te doen. Middelen daarbij zijn onder meer het creëren van uitwisselingsopties in het curriculum en het uitbreiden van Engelstalige onderwijselementen in academisch en postacademisch onderwijs. Ook de mogelijkheden van het uitwisselen of samen maken van internationaal online-onderwijs werken wij verder uit.

    Impact van onderzoek en innovatie

    Het wetenschappelijk onderzoek van de faculteit Diergeneeskunde maakt integraal deel uit van het multidisciplinaire onderzoeksthema Life Sciences van Universiteit Utrecht. Met andere faculteiten inventariseren wij mogelijkheden tot verdere samenwerking om het onderzoek nader te verdiepen, juist omdat onze samenlevingsgerichte thema’s zich daar goed voor lenen. Ons onderzoek richt zich onder meer op diergezondheids- en dierwelzijnsvraagstukken in samenspel met de gezondheid van mensen en onze omgeving. Het omvat fundamenteel én meer toepassingsgericht onderzoek, gegroepeerd in drie subthema’s: One Health (gericht op de samenhang tussen dier, mens en omgeving), One Medicine (gericht op parallellen tussen humane en veterinaire geneeskunde) en Veterinary Biomedicine (gericht op ontstaan, diagnostiek en behandeling van dierziekten).

    De faculteit is rijk aan wetenschappelijk talent.

    Focus op kwaliteit en talent

    De faculteit is rijk aan wetenschappelijk talent, zoals bijvoorbeeld blijkt uit leidende posities die onderzoekers bekleden in het Zwaartekrachtprogramma Exposome NL (gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) en onderzoeksconsortia zoals RegMedXB (regeneratieve geneeskunde) en verschillende nationale en Europese onderzoekssamenwerkingen. De faculteit wil onderzoekers ruimte bieden en ondersteunen om zich te kwalificeren voor competitieve subsidieprogramma’s in Nederland en Europa en daarmee ook nieuw talent aantrekken.

    Actielijnen:

    • Wij gaan ons verscherpte onderzoekprofiel benutten om middelen en talent aan te trekken uit binnen- en buitenland.
    • De kwaliteit van het onderzoek wordt jaarlijks geëvalueerd volgens het nieuwe Standaard Evaluatie Protocol van de Nederlandse universiteiten. De principes van Open Science spelen daarin een grote rol.
    DGK Research Focus

    Een sterke focus op samenwerking en multidisciplinariteit

    Het onderzoek van de faculteit strekt zich uit van moleculair- tot en met populatieniveau, met multidisciplinaire samenwerking op elk van deze niveaus. Dat blijkt onder meer uit tal van allianties die de faculteit al is aangegaan. Voorbeelden van regionale en nationale partners zijn het Hubrecht Instituut voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcelonderzoek, RIVM en onze alliantie-partners Technische Universiteit Eindhoven, Wageningen University & Research en het UMC Utrecht. Daarnaast is de faculteit een actieve partner in multidisciplinaire consortia zoals het Netherlands Centre for One Health (NCOH), de Regio Deal Foodvalley en de Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven.

    Actielijnen:

    • Wij gaan de komende jaren de bestaande allianties verstevigen en uitbouwen.
    • Wij gaan de komende jaren zoeken naar nieuwe mogelijkheden om strategische samenwerkingen aan te gaan met publieke, private of publiek-private partijen in de regio, in Nederland en daarbuiten.
    • Ieder onderzoeksthema werkt plannen uit voor gemeenschapsvorming en zoekt waar mogelijk verdere verbinding met onderzoeksgroepen uit het Life Sciences cluster op het Utrecht Science Park.
    Onderzoek bij de faculteit Diergeneeskunde staat middenin actuele maatschappelijke kwesties en uitdagingen die voortvloeien uit de duurzame ontwikkelingsdoelen.

    Impact op de samenleving

    Onderzoek bij de faculteit Diergeneeskunde staat middenin actuele maatschappelijke kwesties en uitdagingen die voortvloeien uit de duurzame ontwikkelingsdoelen. Te denken valt aan de bestrijding van ziekten met een dierlijke oorsprong of dierlijke reservoirs, zoals COVID-19, influenza, Q-koorts en vele andere. Maar ook andere actuele onderwerpen zoals de gezondheid en het welzijn van gezelschapsdieren, paarden, wilde dieren en dieren in de veehouderij; de kwaliteit van onze rurale en stedelijke leefomgeving; een duurzame veehouderij, en de productie van veilig en voldoende voedsel houden direct verband met diergeneeskundig onderzoek.

    Actielijnen:

    • Wij gaan de focus op relevante onderzoeksthema’s en multidisciplinaire benaderingen verder versterken en met ons onderzoek bijdragen aan kennis en technologie die van waarde is voor het bereiken van duurzame ontwikkelingsdoelen.
    • Wij gaan ons onderzoeksprofiel verder aanscherpen, bijvoorbeeld door het klinisch onderzoek binnen het thema Veterinary Biomedicine te clusteren rond een aantal speerpunten. De organisatie van onderzoek in grotere eenheden zal samenwerking en interactie vergroten en versnippering voorkomen.
    • Wij versterken ons eigen onderzoeksecosysteem door meer focus op talentbeleid te leggen en onderzoeksgroepen systematisch te ondersteunen vanuit het research support office, waardoor de werving van externe fondsen kan verbeteren.

    Hoogwaardige zorg in het universitair dierenziekenhuis

    Naast onderwijs en onderzoek heeft de faculteit Diergeneeskunde nog een derde taak: het verstrekken van gezondheidszorg in haar universitair dierenziekenhuis. Net als in humane academische ziekenhuizen, zijn ook hier drie taken met elkaar verweven: patiëntenzorg, opleiding en onderzoek ondersteunen en versterken elkaar. Het universitair dierenziekenhuis biedt een veilige en representatieve leeromgeving voor de student en is tevens een landelijk verwijscentrum. Er wordt samengewerkt met kleine en grote dierenklinieken in de regio en elders in Nederland, maar ook met Europese zusterfaculteiten.

    Coronacrisis

    De organisatie van veterinaire zorg in Nederland en daarbuiten verandert snel. In 2019 heeft de faculteit daarom een visie ontwikkeld op het functieprofiel van de klinieken in komende jaren met de titel Academics for Animals (A4A).

    De nieuwe visie positioneert het dierenziekenhuis als een duurzaam, modern, flexibel en innovatief academisch opleidingsinstituut.

    De nieuwe visie positioneert het dierenziekenhuis als een duurzaam, modern, flexibel en innovatief academisch opleidingsinstituut én klinisch centre of excellence binnen een groot veterinair netwerk. Het is een breed, voor de dierenartspraktijk representatief dierenziekenhuis, dat basisdisciplines aanbiedt op specialistisch niveau in volumes die voldoende zijn voor de onderwijsbehoeften van de faculteit. Zo kunnen studenten in Utrecht relevante én wetenschappelijk verantwoorde klinische startcompetenties verwerven die belangrijk zijn voor de dierenarts van de toekomst. Daarmee blijven de klinieken belangrijk bijdragen aan goede veterinaire zorg en diergezondheid en -welzijn in Nederland met een voortrekkersrol in Europa.

    Het ziekenhuis zal expertise en innovatievermogen gebruiken om zich op een beperkt aantal specialismen te profileren als aantrekkelijke partner voor doorverwijzende dierenartspraktijken en, door haar academische benadering van de patiëntenpopulatie, als natuurlijke partner voor partijen die klinisch en translationeel onderzoek doen, zoals universiteiten en bedrijven in binnen- en buitenland.

    De nadruk op een combinatie van onderwijs en onderzoek binnen het maatschappelijke veterinair netwerk, positioneert het Utrechtse dierenziekenhuis midden in het veterinaire veld. Door haar onafhankelijke academische status heeft het echter een duidelijk andere rol dan commerciële zorgaanbieders.

    Actielijnen:

    • Wij realiseren de komende jaren een nieuwe positionering als academisch opleidingsinstituut én center of excellence binnen een groot veterinair netwerk.
    • Wij gaan met onze patiëntenzorg investeren in onze netwerkfunctie: in relaties met patiëntverwijzers en in andere samenwerkingen met externe partijen op het gebied van opleiding en klinische dienstverlening. Sterke klantbinding en samenwerking met externe veterinaire ketens zijn daarin belangrijk.
    • Op basis van business cases kiezen wij voor aan onderzoek gekoppelde topreferente zorg op een beperkt aantal onderscheidende speerpunten zoals locomotie, voortplanting, oncologie en het Expertisecentrum Genetica Diergeneeskunde.
    • De benadering in de patiëntenzorg zal verschuiven van klassiek disciplinegericht naar een moderne multidisciplinaire aanpak, gekenmerkt door samenwerking, doelmatigheid, flexibiliteit en innovatie.
    • De samenwerking met de Universitaire Landbouwhuisdieren Praktijk wordt verder uitgewerkt.

    Strategisch Plan 2025