Nieuwe Aansluitingen
Een documentaire over de energietransitie en burgerbetrokkenheid in Bospolder-Tussendijken
Bospolder-Tussendijken in Rotterdam is een van de eerste wijken in Nederland die ‘aardgasvrij’ wordt gemaakt. Hoe ‘landt’ de energietransitie in deze wijk en wat betekent dit voor bewoners? Om dit te onderzoeken, maakte de Urban Futures Studio (UFS) en Zouka de korte documentaire Nieuwe Aansluitingen.
We ontmoeten beleidsmakers, wijkprofessionals en bewoners die betrokken zijn bij de energietransitie in de Rotterdamse wijk Bospolder-Tussendijken. Nieuwe Aansluitingen laat de dagelijkse inspanningen zien van lokale initiatieven in het betrekken van bewoners bij de energietransitie, en de impact van zo’n transitie op bewoners en de wijk.
Nieuwe Aansluitingen is onderdeel van het UFS onderzoeksproject ‘Rethinking Citizen Engagement for an Inclusive Energy Transition’ van promovenda Irene Bronsvoort. De Urban Futures Studio maakte de documentaire in samenwerking creatief bureau Zouka en met ondersteuning van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
De docu was een prachtig begin van de dag: de energietransitie in Bospolder-Tussendijken vanuit allerlei oogpunten bekeken, van het ministerie tot de bewoners in de wijk. Het is heel mooi in beeld gebracht en mooi was ook het gesprek dat daarna op gang kwam.
Een documentaire als gespreksstarter
In 2021 besloot Irene Bronsvoort, samen met collega’s Jesse Hoffman en Maarten Hajer van de Urban Futures Studio (Universiteit Utrecht) haar onderzoeksproject naar burgerbetrokkenheid in de energietransitie onconventioneel aan te pakken. In plaats van een rapport of wetenschappelijk artikel te schrijven, kozen zij voor het maken van een documentaire, die in beeld brengt hoe de energietransitie ‘landt’ in de wijk.
In de documentaire volgen we beleidsmakers, lokale initiatiefnemers en bewoners die betrokken zijn bij de energietransitie in de wijk Bospolder-Tussendijken. Deze wijk is door de gemeente en het Rijk aangewezen als proeftuinwijk en loopt voorop in de energietransitie. De beelden geven een inkijk in de dagelijkse inspanningen van lokale initiatieven rond het betrekken van bewoners bij de energietransitie, en de impact van de energietransitie op de wijk en haar bewoners.
Het afgelopen jaar is de documentaire op bijeenkomsten vertoond en ingezet als gesprekstarter tussen beleidsmakers, wijkprofessionals, burgers en andere betrokkenen bij de energietransitie. Zo leidde de vertoning ervan tijdens de première-bijeenkomst die de Urban Futures Studio organiseerde in Bospolder-Tussendijken, tot een openhartig gesprek over het belang van lokale initiatieven, eigenaarschap, energiearmoede en de rol van beleidsmakers.
We merken dat de documentaire iets bijzonders teweeg brengt bij het publiek. Sommige professionals waren geraakt door de documentaire en werden er stil van. Het is best confronterend om op beeld te zien welke impact het ‘aardgasvrij maken’ van de wijk heeft voor individuele bewoners in hun eigen woning en hoeveel tijd en energie professionals en actieve bewoners steken in het betrekken van bewoners bij de energietransitie.
Lancering documentaire in Bospolder-Tussendijken
In 2021 ging de documentaire Nieuwe Aansluitingen in première. Vanaf maandag 17 oktober is de documentaire ook online gelanceerd tijdens het ‘Energieplein BoTu’, een evenement in Bospolder-Tussendijken voor bewoners, georganiseerd door de gemeente en initiatieven uit de wijk. Samen met bewoners hebben we de documentaire bekeken en zijn we in gesprek gegaan over de verhalen die naar voren komen uit de documentaire. Herkennen bewoners dit? Sluiten de beelden aan bij hun ervaringen van de werkzaamheden in de wijk? Welke perspectieven missen volgens hen? Wat zijn hun zorgen en hun dromen voor de toekomst van de wijk?
Over het onderzoeksproject
De documentaire Nieuwe Aansluitingen is onderdeel van het onderzoeksproject van promovenda en stadssocioloog Irene Bronsvoort binnen de Urban Futures Studio (Universiteit Utrecht). Dit onderzoek richt zich op de vraag hoe burgerbetrokkenheid bij de energietransitie vorm en betekenis krijgt in de wijk, en welke invloed dit heeft op de mate waarin en de manier waarop bewoners betrokken raken. Het doel van dit transdisciplinaire, etnografische onderzoeksproject is om te komen tot nieuwe inzichten in hoe overheden, initiatieven en bewoners beter kunnen samenwerken aan een inclusieve energietransitie in de wijk.