Het Dilemmaspel

Hoe reageer je op een beledigende opmerking die iemand maakt over je land van herkomst? Wat doe je als iemand je privacy niet respecteert? Wat zeg je als je leidinggevende zich bij herhaling neerbuigend uitlaat tegenover je collega? Mogelijk kom je dit soort situaties wel eens tegen op je werk of in je privéleven. Om elkaar met respect en waardigheid te behandelen, moeten we open over problemen kunnen praten en een veilige ruimte creëren voor een constructieve dialoog. Het Dilemmaspel helpt daarbij.

Ik oordeel toch niet?

Het Dilemmaspel bestaat uit een aantal dilemma’s uit het dagelijks leven die je een goede gelegenheid bieden om jezelf in een ander te verplaatsen, op allerlei handelingen en verschillende perspectieven en standpunten beter te begrijpen. Het spel kan ook een goede manier zijn om meningen of ervaringen uit te wisselen en te helpen raakvlakken te vinden bij bepaalde principes.

Voorbeeld uit Het Dilemmaspel

Je hebt een nieuwe collega in je team, Quinn genaamd. Quinn heeft aangegeven non-binair te zijn en wil graag dat iedereen ‘die/diens’ gebruikt wanneer over diens gepraat wordt. Bij vergaderingen waarbij Quinn niet aanwezig is, verwijzen je collega’s, waaronder de leidinggevenden, naar Quinn als “zij”, omdat volgens je collega’s “het gebruik van die/diens te lastig is”. Wat doe je?

  1. Je zegt dit tegen Quinn, zodat die ervan weet en er iets mee kan doen.
  2. Je corrigeert je collega’s elke keer dat ze het verkeerde voornaamwoord gebruiken.
  3. Niets. Ik wil mijn leidinggevenden niet voor het hoofd stoten of problemen veroorzaken.
  4. Je probeert je collega’s uit te leggen hoe je “die/diens” gebruikt en bespreekt wat ze er zo lastig aan vinden.

Doel van het spel

Het spel heeft als doel gesprekken tussen deelnemers op gang te brengen over kwesties die te maken hebben met diversiteit en inclusie en hen te helpen verschillende perspectieven en standpunten beter te begrijpen. Het dient als gespreksstarter voor ieder van ons om een andere aanpak te overwegen, en om anderen jouw afwegingen te laten begrijpen  (en mogelijk te heroverwegen). Belangrijk is dat je elkaar niet veroordeeld of bekritiseerd. Vraag in plaats daarvan om uitleg om begrip te krijgen voor andere meningen, bedenk wat jij in dat geval zou doen, leg uit waarom en bespreek dit op respectvolle wijze met anderen.

Voor wie is het spel bedoeld?

Dit spel is vooral relevant voor medewerkers in het (hoger) onderwijs. Een deel van de dilemma’s zijn ook generiek waardoor ze makkelijk binnen andere sectoren gebruikt kunnen worden. Speel het spel tijdens een teamuitje, teambuilding, themabijeenkomst, workshop, lezing of als onderdeel van een training (bijv. werven & selecteren, (on)bewuste vooroordelen).

Zo speel je het spel

Het spel kan je spelen met een team van 2 tot 7 personen, zodat het niet te klein of te groot is voor diepere gesprekken. Het is aan te raden één iemand aan te wijzen als facilitator. De facilitator zorgt ervoor dat iedereen aan het woord komt, dat er een discussie ontstaat en dat iedereen elkaar met respect behandelt. Reken minimaal 60-90 minuten voor het spel, afhankelijk van het aantal dilemma’s dat je wilt bespreken. Zo heb je genoeg tijd om het spel uit te leggen, een aantal dilemma’s te bespreken en de discussie af te ronden

Meer informatie

Neem voor vragen, opmerkingen of feedback contact op met het Equality, Diversity & Inclusion (EDI) Office van de Universiteit Utrecht via edi.office@uu.nl.

Over het spel

Deze tweede herziene versie is gebaseerd op de Dilemma Game rond de onderwerpen diversiteit en inclusie die in 2019 is ontwikkeld door de leden van de afdeling Nanophotonics van het Debye Instituut voor Nanomaterialen Wetenschap van de Universiteit Utrecht. Deze nieuwe versie van het spel bevat geheel herziene en nieuwe dilemma’s om meer dimensies van diversiteit en inclusie aan bod te laten komen. Sommige dilemma’s zijn in aangepaste vorm overgenomen uit Agterberg, R. en Van den Brink, S. (8 augustus 2018) “Diversity dilemmas. How do you deal with them?”, DUB (online). 
De bijdragen in deze herziene uitgave zijn van: Caspar Bok, Linas Cepinskas, Frederike Groothoff, Kim van Hees, Hai Le, Merel Nissen, Zoulikha El Ouakili-Saadi, Lina Senen, Kim van Hees, Gary Sheikkariem, Hylko Tas en trainers van het departement Taal, Literatuur, Communicatie van de faculteit Geesteswetenschappen en andere collega’s aan de Universiteit Utrecht.