“Een gezond milieu voor mens en dier is enorm belangrijk.”
In onze leefomgeving komen stoffen voor die hormonen kunnen aantasten of die hun werking kunnen verstoren. Denk aan bestrijdingsmiddelen, stoffen in plastics, geneesmiddelen en cosmetica. Als hoogleraar Toxicologie onderzoekt Juliette Legler (zij/haar/haar) hoe deze stoffen onze hormoonsystemen kunnen ontregelen.
Haar onderzoek richt zich op de moleculaire mechanismen van toxiciteit van chemicaliën en de effecten van chemische blootstelling op mensen en dieren. Ze is vooral geïnteresseerd in het begrijpen van de gezondheidseffecten op lange termijn van blootstelling aan milieuchemicaliën tijdens de vroege ontwikkeling. Haar onderzoek naar de rol van ontwikkelingsblootstelling aan hormoonverstorende chemicaliën (EDC's) in gezondheid en ziekte met behulp van zebravissen en in-vitromodellen werd bekroond met VENI- en VIDI-subsidies van de Nederlandse Stichting voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Ze coördineerde het Europese onderzoeksproject "OBELIX" over het verband tussen EDC-blootstelling en obesitas, en heeft als hoofdonderzoeker deelgenomen aan verschillende EU- en nationale onderzoeksprojecten.
Betere testen voor hormoonverstorende stoffen
Sinds januari 2019 is Legler trekker van het Europese Horizon2020-project GOLIATH (Generation of Novel, Integrated and Internationally Harmonised Approaches for Testing Metabolism Disrupting Compounds), een consortium bestaande uit deskundigen op het gebied van endocrinologie, moleculaire biologie, toxicologie, epidemiologie, ontwikkeling van testmethoden, validatie en chemische regelgeving. GOLIATH richt zich op de rol van chemische blootstelling in de wereldwijde toename van metabole aandoeningen zoals obesitas, diabetes en leververvetting door de ontwikkeling van broodnodige in vitro en alternatieve methoden voor de identificatie van chemische stoffen die het metabolisme verstoren.
Acht grote onderzoeksprojecten
De EU heeft in totaal vijftig miljoen euro geïnvesteerd in acht projecten die allemaal gaan over betere testmethodes voor hormoonverstorende stoffen. Het doel is om over vijf jaar veel betere testen te hebben die de industrie nodig heeft. Van 2019-2020 was Legler coördinator van het overkoepelende cluster van die acht projecten, het zogeheten ‘EURION’ cluster, dat als doel heeft synergieën tussen de projecten te bevorderen.
Microplastics en menselijke gezondheid
Prof. Legler was onlangs succesvol in het aantrekken van financiering van ZonMw, de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie, en leidt baanbrekend onderzoek naar de blootstelling en effecten van microplastics (en geassocieerde EDCs) in de menselijke foetale omgeving. Ze is de coördinator van het "Microplastics and Human Health Consortium" (MOMENTUM), een 3-jarig publiek-privaat samenwerkingsverband met 13 onderzoeksorganisaties, dat op 1 juni 2021 van start is gegaan, gefinancierd door ZonMw, Health~Holland, TNO en 15 partners uit de private sector. Ze neemt ook deel aan AURORA, een Europees H2020-project dat zich richt op blootstelling aan microplastics in de vroege levensfase.
Veiligheidsbeoordeling van chemicaliën en geneesmiddelen op basis van menselijke biologie
Prof. Legler coördineert het 11,4 M Euro NWO NWA-ORC project 'Virtual Human Platform for Safety Assessment'. De missie van het VHP4Safety-project is het verbeteren van de voorspelling van de mogelijke schadelijke effecten van chemicaliën en geneesmiddelen op basis van een holistische, interdisciplinaire definitie van de menselijke gezondheid. Het project zal de overgang versnellen van dierproeven naar innovatieve veiligheidsbeoordelingen die uitsluitend gebaseerd zijn op gegevens van mensen. Dit onderzoek zal worden uitgebreid in een onlangs toegekend project van NWO, binnen het programma 'Proefdiervrije modellen: acceptatie en implementatie' van de Nederlandse Onderzoeksagenda (NWA). Dit nieuwe project, getiteld 'Animal-free assays for endocrine disruption - from science to regulatory acceptance' (AFARA), zal bepalen hoe het gebruik van niet-dierlijke modellen voor het testen van EDCs kan worden verbeterd, evenals de wettelijke acceptatie ervan.
Carrière
Juliette Legler is hoogleraar Toxicologie bij het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS) en van 2020-2022 hoofd van het departement Population Health Sciences van de faculteit Diergeneeskunde. Voordat ze in januari 2018 bij het IRAS kwam, was ze werkzaam aan de Brunel University London, waar ze leider was van het Environment and Health Theme binnen Brunel's Institute for Environment, Health and Societies. Van 2001 tot 2015 werkte zij aan het Instituut voor Milieuvraagstukken, Vrije Universiteit Amsterdam (VU), waar zij in 2013 werd benoemd tot hoogleraar Toxicologie en Milieugezondheid. Zij was directeur van de SENSE Research School for Socio-Economic and Natural Sciences of the Environment, een samenwerkingsverband van de milieuonderzoeksinstituten van tien Nederlandse universiteiten. Prof. Legler is Europees geregistreerd toxicoloog en was van 2019-2022 voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Toxicologie. In 2018 ontving zij de Poulsson Prize in Toxicology van de Norwegian Society of Toxicology and Pharmacology.
Leeropdracht
Hoogleraar Toxicologie
Oratiedatum
13-12-2018