Sport & Society
De leerstoelgroep Sport & Society richt zich op publieke waarden van sport, zoals welzijn, inclusie en volksgezondheid, en op sport-gerelateerde maatschappelijke uitdagingen zoals doping, match-fixing, corruptie, criminele infiltratie en politieke inmenging. Daarbij draait het om de vraag welke publieke waarden (public values) en publieke vraagstukken (public issues) zich in de sport voordoen, hoe publieke en private organisaties daarmee omgaan en wat dat betekent voor de samenleving in het algemeen en de sportwereld in het bijzonder.
De kernthema’s van het onderzoek van de leerstoelgroep Sport & Society vloeien voort uit de toenemende maatschappelijke verwevenheid van sport. Bredere maatschappelijke en politieke ontwikkelingen werken op de sport in, terwijl omgekeerd de maatschappelijke impact van sport toeneemt. Door middel van kritische analyse wil de leerstoelgroep concrete oplossingen aanreiken voor deze vraagstukken en maatschappelijke impact realiseren, binnen en buiten de sport.
De sport biedt een breed scala aan crucial cases waarin relevante, algemene bestuurs- en organisatiewetenschappelijke vraagstukken zich in sterke en vaak extreme mate manifesteren. Dat betreft bijvoorbeeld vraagstukken over diversiteit in organisaties, culturele aspecten van organisatorische verandering, hybridisering van organisaties, private authority en de creatie van publieke waarde(n).
Het onderzoeksprogramma richt zich op twee onderling samenhangende thema’s: Sportieve en publieke waardencreatie en Privaat-publieke probleemoplossing.
De inhoudelijke leiding van de leerstoelgroep Sport & Society is in handen van prof.dr. Maarten van Bottenburg.
Inhoud:
- Sportieve en publieke waardencreatie
- Privaat-publieke probleemoplossing
- Onderzoek en projecten
- Publicaties
- Samenwerking
- Onderzoeksmedewerkers
Sportieve en publieke waardencreatie
Binnen dit thema draait het om vragen als: in hoeverre voldoet de sportwereld aan bredere publieke waarden zoals gender-gelijkheid, kindvriendelijkheid en integriteit? Wat betekenen maatschappelijke ontwikkelingen zoals de toenemende diversiteit, voor de sportwereld? Op welke wijze beantwoorden actoren en stakeholders in de sport aan de roep om de maatschappelijke betekenis van sport in te zetten en te vergroten? Wat kunnen sportorganisaties (al dan niet) betekenen voor bijvoorbeeld gezondheid, inclusie, veiligheid en duurzaamheid? En hoe kunnen zij hun publieke waarde(n) vergroten door alternatieve manieren van organiseren, besturen en managen? In hoeverre is fair play uitgegroeid tot een publieke waarde en welke betekenis heeft fair play in de samenleving als geheel?
Aanvullend daarop: Welke impact heeft dit op oude en nieuwe instituties binnen en buiten de sport? Wat betekent het voor de sportwereld dat sport wordt ingezet als middel om sport-overstijgende beleidsdoelen te realiseren? Hoe kunnen bestuurders en managers zodanig handelen dat sportorganisaties publieke waarden creëren die passen bij hun context en identiteit?
Privaat-publieke probleemoplossing
Binnen dit thema draait het om vragen als: Hoe manifesteren algemene publieke vraagstukken, zoals geweld, corruptie, racisme en seksuele intimidatie, zich in de sport? En omgekeerd, hoe werken sport-specifieke problemen, zoals doping en matchfixing, in op publieke vraagstukken zoals volksgezondheid en criminaliteit? Op welke wijze beantwoorden actoren en stakeholders de roep om deze vraagstukken het hoofd te bieden, hoe kunnen zij dat beter doen, en welke betekenis heeft dat voor de transparantie, compliance en verantwoording van sportorganisaties, alsook voor het democratische gehalte, de kwaliteit en effectiviteit van bestuur en organisatie in de sport? Welke strategische interacties en samenwerking tussen private en publieke organisaties ontstaan hierdoor en welke impact heeft dit op oude en nieuwe instituties in de sport?
Onderzoek en projecten
- Promotieonderzoek: door Rutger de Kwaasteniet naar de groei van vrouwenvoetbal in Nederland en naar wat die groei betekent voor het besturen en organiseren van verenigingsvoetbal; door Arend van Haaften naar etnische diversiteit in de sport;
- The end of membership as we know it? Onderzoek naar duurzame sociale bindingen in de georganiseerde sport. Prof. dr. Maarten van Bottenburg, dr. Michel van Slobbe en Arend van Haaften (in samenwerking met Geowetenschappen UU, Hogeschool Utrecht, NOC*NSF en 15 sportbonden);
- Calibrating Inclusive Sporting Encounters, onderzoek (2019-2023) naar de cruciale rol die organisatienetwerken en eerstelijns-professionals, zoals buurtsportcoaches en sociaal werkers, spelen in het begeleiden van mensen in kwetsbare posities naar sportieve ontmoetingen. Dr. Maikel Waardenburg is projectleider van dit transdisciplinair onderzoeksproject waarin universiteiten, hogescholen en maatschappelijke instellingen samenwerken in twee living labs in Utrecht en Eindhoven.
- Erasmus+-project ‘Strengthening Athletes Power in Sport’ gericht op vergroting van democratie en transparantie in de sportwereld, op initiatief van de Danish Institute for Sports Studies. Dr. Arnout Geeraert (in samenwerking met onder meer Swansea University, Pompeu Fabra University, EU Athletes en NOC*NSF);
- Erasmus+-project ‘Evidence-based Prevention Of Sporting-related Matchfixing’ gericht op het in kaart brengen van de omvang van sportgerelateerde matchfixing en de preventie daarvan, op initiatief van de Universiteit Gent. Prof. dr. Maarten van Bottenburg, dr. Marianne Dortants en dr. Ineke Deelen (in samenwerking met onder meer de Université de Lausanne, Loughborough University en maatschappelijke partners);
- Ontwikkeling van ‘Sports Governance Observer’ dat goed bestuur in internationale sportfederaties meet en analyseert, met toepassingen op internationale sport federaties en nationale sportbonden in Vlaanderen en Nederland. Dr. Arnout Geerart en dr. Frank van Eekeren (in samenwerking met onder meer Danish Institute for Sport Studies en Play the Game);
- De topsportklimaatmeting. Structureel onderzoek in opdracht van NOC*NSF en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport naar het topsportklimaat in Nederland. Dr. Jan-Willem van der Roest (in samenwerking met het Mulier Instituut);
- Sport Policy actors Leading to International Sporting Success (SPLISS). Internationaal-vergelijkend onderzoek naar de relatie tussen beleid en succes in topsport. Dr. Jan-Willem van der Roest en prof. dr. Maarten van Bottenburg (in samenwerking met de Vrije Universiteit Brussel, Sheffield Hallam University en Victoria University);
- Evaluatie Nederlandse Sportraad: Onderzoek naar de meerwaarde van de NL Sportraad, wat betreft functioneren en positionering van de raad en impact en kwaliteit van de adviezen, in opdracht van het Ministerie van VWS. Dr. Ineke Deelen en dr. Frank van Eekeren (in samenwerking met DSP-groep).
Samenwerking
Onderzoekers werken samen met partners in de sportpraktijk waaronder gemeenten (Utrecht, evaluatie van Sportakkoord en Vuelta a Hollanda), ministeries (VWS, evaluatie Nederlandse Sportraad), sportbonden (KNVB WorldCoaches, KNGU bestuursstructuur), sportkoepelorganisatie NOC*NSF (Topsportklimaatmeting, goed sportbestuur) en andere sportgerelateerde organisaties zoals Johan Cruyff Foundation, Krajicek Foundation, FNV Sport en Coöperatie Eerste Divisie.
Daarnaast werken we structureel en strategisch samen met andere wetenschappelijke instituten en groepen binnen en buiten de Universiteit Utrecht. Bijvoorbeeld binnen het onderzoeksfocusgebied Sport & Society (interfacultaire samenwerking binnen de Universiteit Utrecht, onderzoek naar integriteit en criminele ondermijning in de sport) en de strategische alliantie 'Vitality Academy' (interuniversitaire samenwerking tussen de Universiteit Utrecht, UMCU en TU/e, onderzoek naar nieuwe sportinterventies voor kwetsbare doelgroepen).
