Organisation Studies
De leerstoelgroep Organisation Studies van het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap van de Universiteit Utrecht, voert kritisch georiënteerd onderzoek uit naar werk, organisaties en organisatieprocessen in de huidige tijd. Om publieke waarde te creëren en ter bevordering van open instituties willen we achterhalen hoe normen, structuren, betekenissen, processen en de praktijk vorm geven aan organisatorische werkelijkheden. In het bijzonder besteden we aandacht aan hoe zulke werkelijkheden worden opgelegd, bestreden en opnieuw besproken, met als gevolg min of meer gelijkwaardige relaties en uitkomsten voor degenen die zich in die werkelijkheden bevinden.
In empirisch opzicht bestuderen we organisaties en organisatorische processen via allerlei kwalitatieve methoden, waaronder diepgaande casestudy’s, etnografie, semi-gestructureerde interviews, focusgroepen, visuele methoden, participatief actie-onderzoek, creatieve (‘art-based’) onderzoeksvormen, en op documenten gebaseerde analyse. Conceptueel verlaten we ons op theoretische tradities die uiteenlopen van (post-)marxisme tot feministische theorie, kritische discoursanalyse, Embodiment- en Affect-theorieën, nieuw materialisme, sociale bewegingen, klokkenluiderschap en Street-Level Bureaucracy-theorieën.
We voeren geëngageerd onderzoek uit met de expliciete ambitie om ondersteuning te bieden aan organisaties en de organisatorische praktijk die gelijkwaardigheid bevorderen en die in plaats van voor besloten en geprivatiseerde waarde zorgen voor collectieve waarde. Als reflexieve praktische professionals zien we onszelf als onderdeel van de sociale werkelijkheid die we bestuderen, interpreteren, vertegenwoordigen en mede proberen te veranderen. We vertalen deze visie naar al onze onderwijsactiviteiten waarmee we studenten leren om kritisch te kijken naar organisaties en organisatorische processen en hen aanmoedigen om engagement te tonen en te reflecteren op hun eigen rol als vertegenwoordiger van sociale verandering.
Ons onderzoek is georganiseerd rond drie onderzoeksthema’s:
- Identity, Diversity, and (In)equalities
- Work, Ethics and Power
- Alternative Organising and Activist Organisations
Inhoud:
- Identity, Diversity, and (In)equalities
- Work, Ethics and Power
- Alternative Organising and Activist Organisations
- Maatschappelijke impact door onderwijs
- Bijdragen aan wetenschappelijke netwerken
- Onderzoeksmedewerkers
Identity, Diversity and (In)equalities
Bij Identity, Diversity, and (In)equalities gaat het om de dynamiek van identiteit, macht en ‘embodiment’; de dynamiek van inclusie en uitsluiting in hedendaagse organisaties; diversiteit en diversiteitsmanagement in hedendaagse gefragmenteerde organisaties; diversiteit, diversiteitsmanagement en digitalisering van HRM; het organiseren van inclusie en uitsluiting.
Voorbeelden van lopende projecten:
- ‘Body size in the workplace: Exploring experiences of fat female employees’ (Noortje van Amsterdam met Dide van Eck en Katrine Meldgaard-Kjaer). Dit project onderzoekt lichaamsomvang als marker voor diversiteit. Het is een verkenning, via diepte-interviews met zelfbenoemde dikke vrouwen, van hoe in- en exclusieve praktijken op het werk worden beïnvloed door (overlappende) ideeën over omvang, gezondheid, gender en uiterlijk, en de materiële en affectieve werkelijkheden waarmee deze zijn verbonden. Voorbeeld publicatie 1, 2.
- ‘Working women and the menopause’ (Noortje van Amsterdam met Patricia Wijntuin, Anna Aalten en Josje Dikkers). In dit project wordt gebruikgemaakt van interviews met 40 vrouwen die werkzaam zijn in het hoger onderwijs om te onderzoeken hoe zij de overgang ervaren en ermee omgaan in hun dagelijkse werkende leven. Voorbeeld publicatie 1.
- ‘The algorithmic production of the ideal employee’ (Patrizia Zanoni met Jannes Zwaenepoel, Koen Van Laer, Paul Boselie en Mayra Ruiz Castro). Dit onderzoeksproject (2019-2022) bestudeert de impact van de introductie van algoritmische technologie in HRM-systemen op de sociale constructie en het management van diversiteit in organisaties.
- ‘Social connectedness in later life’ (Eugène Loos). Dit internationale project BCONNECT@HOME (2018-2021) wordt gefinancierd door More Years, Better Lives. Het onderzoekt fundamentele veranderingen in de hedendaagse, gevarieerde ervaringen van het ‘latere leven’, op het kruispunt van digitale infrastructuren, plaats en de ervaring van verbondenheid. Voorbeeld publicatie 1.
- ‘Fighting Fake News: A generational educational approach’ (Eugène Loos). Dit project focust op de rol van onderwijsinstellingen in de verbetering van de mediawijsheid van verschillende generaties om de geloofwaardigheid van (digitale) informatie te kunnen beoordelen. Voorbeeld publicatie 1.
- De relationele dynamiek van multi-stakeholder meetings (Sandra Schruijer): de relationele dynamiek zoals die zich ontvouwt bij het werken over organisatiegrenzen heen, als gevolg van diversiteit aan belangen, identiteit, macht, etc., en zich manifesteert wanneer partijen elkaar daadwerkelijk ontmoeten (vertrouwen en de ontwikkeling daarvan, machtsdynamiek, inter-groepsverschijnselen), wordt bestudeerd aan de hand van simulaties, observaties en interviews. Voorbeeld publicatie 1, 2.
Work, Ethics and Power
Bij Work, Ethics and Power gaat het om de dynamiek van macht en weerstand in hedendaagse organisaties; praktijken en ethiek van de handhaving van arbeidsrecht; omgang met uitbuiting; bescherming van klokkenluiders; algoritmische sturing en onzekere arbeidssituaties; gezondheid en macht op het werk.
Voorbeelden van lopende projecten:
- ‘Inspectors tackling labour exploitation and human trafficking’ (Kim Loyens). Internationaal vergelijkend onderzoek (met behulp van vignetten, kwalitatieve interviews en observaties) waarbij wordt onderzocht hoe inspecteurs gevallen van uitbuiting en mensensmokkel beoordelen en waarbij er wordt gekeken naar de rol van interacties tussen inspecteur en cliënt en de bredere institutionele context van eerstelijns-besluitvorming. Voorbeeld publicatie 1.
- ‘Whistleblower protection’ (Kim Loyens met Wim Vandekerckhove). Onderzoek naar hoe ontvangers van klokkenluidersmeldingen (zowel ngo’s als overheidsinstellingen) klokkenluiderswetgeving implementeren. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van het Nederlandse Huis voor Klokkenluiders, en vergelijkt klokkenluiderswetgeving en de implementatie ervan door ontvangers van klokkenluidersmeldingen in 11 landen. Voorbeeld publicatie 1.
- ‘Platform capitalism, labour market inclusion and precariousness’ (Patrizia Zanoni). Op basis van de casus van de recente Belgische wetgeving voor de deeleconomie ontwikkelt deze paper een kritiek van het dominante discours dat werk via platformbemiddeling bevorderlijk is voor de inclusie op de arbeidsmarkt van individuen uit historisch ondervertegenwoordigde groepen (bijv. vrouwen met zorgtaken, mensen in afgelegen gebieden, individuen met beperkingen, enz.). Voorbeeld publicatie 1.
- ‘Ethico-politics of resistance’ (Ozan Alakavuklar). Deze onderzoeksagenda analyseert hoe ethisch gemotiveerde praktijken gevestigde machtmechanismen in organisatorische settings bestrijden. Conceptualisering van ethico-politiek van weerstand leidt tot een kritische beschouwing van top-down managerialistische ethiek en maakt ruimte vrij voor radicale, kritische bottom-up ethiek. Voorbeeld publicatie 1.
Alternative Organising and Activist Organisations
Onderzoek rond het thema Alternative Organizing and Activist Organizations richt zich op sociale bewegingen en de mobilisering van werknemers in onzekere arbeidssituaties; sociale bewegingen en openbaar bestuur; leren van en werken met/voor (activistische) gemeenschappen; alternatieve manieren van zijn, weten en handelen in academisch onderwijs; niet-kapitalistische organisaties en alternatieve waardeopvattingen.
Voorbeelden van lopende projecten:
- ‘Re-distribution of surplus food and collective value creation’ (Ozan Alakavuklar). Dit onderzoek analyseert de relatie tussen de alternatieve (bijv. niet-kapitalistische, diverse) organisatiepraktijk en sociale waardecreatie in het geval van de herverdeling van overtollig voedsel door maatschappelijke organisaties. Voorbeeld publicatie 1.
- ‘Alternative union organising forms’ (Ozan Alakavuklar met Jane Parker). Deze onderzoeksagenda, die nog in ontwikkeling is, bestudeert de revitalisering van vakbonden via ‘social movement unionism’ door argumenten aan te halen van kritische/radicale theoretici zoals Laclau & Mouffe, en Hardt & Negri. Voorbeeld publicatie 1.
- ‘Mobilising solo self-employed workers in the creative industries’ (Patrizia Zanoni met Marjan De Coster). Dit onderzoek, dat zich in theoretisch opzicht baseert op Judith Butler’s concepten van kwetsbaarheid, onzekerheid en samenkomst, bestudeert de casus van een organisatie die met succes projectmedewerkers in de creatieve sectoren mobiliseert om hun onzekerheid te verkleinen.
- ‘Community engagement in academic education’ (Jeroen Vermeulen met Peter Linde, Danielle Vlaanderen, Gerda van Rossum, Irina van Aalst en Gery Nijenhuis). Dit interdisciplinaire project heeft als doel om praktijken van ‘maatschappelijk engagement’ in academisch onderwijs te bestuderen en te ontwikkelen. Met studenten en lokale belanghebbenden in buurten in Utrecht werken we aan maatschappelijke kwesties met behulp van innovatieve vormen van onderzoek in onderwijs, zoals participatief actie-onderzoek en creatieve (‘art-based’) methoden.
- Onderzoek naar 'collectieve actie' organiseren en de betekenis van belichaming in activistisch werk (Yousra Rahmouni Elidrissi met David Courpasson). Op basis van een etnografie van een geweldloze klimaatbewegingsorganisatie werpt het project licht op het grote belang van het lichaam in de activistische organisatie. Meer bepaald in processen van het leren uitvoeren van geweldloze actie door het samenspel van trainingen en optredens, en in processen van identiteitscontrole, door de cultuur van zelfopoffering. Publicatie voorbeeld 1.
- Het lichaam van de onderzoeker in het veld (Yousra Rahmouni Elidrissi). Het werken met sociale bewegingen en activistische organisaties roept noodzakelijkerwijs de vraag op naar de positionering van de onderzoeker in het veld. Dit project reflecteert op de etnografische onderneming van de leerling activist-etnograaf en onderzoekt de betekenis van het in gevaar brengen van het eigen lichaam en de kwetsbaarheid van de onderzoeker.
Maatschappelijke impact door onderwijs
Wij geloven dat je door professionals te voorzien van academische kennis en onderzoeksvaardigheden bepaalde vormen van actief burgerschap mogelijk kunt maken, en dat dit vervolgens sociale verandering bevordert. Onze visie op die nauwe banden tussen onderwijs en onderzoek omvat en verbreedt dan ook de notie van publieke waardecreatie. We zijn betrokken bij bachelor- en masteropleiding van het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap en bij de drie Executive Masterprogramma’s.
Bijdragen aan wetenschappelijke netwerken
Onderzoekers van de leerstoelgroep Organisation Studies zijn individueel betrokken bij de netwerken van wetenschappers, verbonden aan conferenties zoals EGOS, AOM, GWO, Critical Management Studies, SCOS, European Group of Public Administration, Ethnography, Human Rights and Health, en International Public Policy Association.
Ze vervullen ook formele rollen in het bestuur van de International Critical Management Studies Association; dagelijks bestuur van de Critical Management Studies Division van de Academy of Management Association; adjunct-redacteurschap van Organization; redactieraad van het British Journal of Management; redactioneel collectief van Ephemera; adjunct-redacteurschap van Labour & Industry.
